Wu Ming – UFO 78

ΕΡΧΕΤΑΙ ΤΟΝ ΙΟΥΝΙΟ!

---

Ένα (χειροποίητο) βιβλιαράκι για την Εργατική Πρωτομαγιά!

Χμ! σήμερα σας στέλνουμε ένα βιβλιαράκι και για παιδιά και για μεγάλους, ένα πρωτομαγιάτικο παραμύθι, με αγρούς, γαϊδουράκια και εξοχή αλλά επίσης με κλωτσιές, αγώνα και περιπέτεια. Αλλά θα πρέπει να μας βοηθήσετε και εσείς. Τυπώστε σε Α3 την ιστορία του σπουδαίου Walter Crane. Σε ένα βαρύτερο χαρτί ας πούμε 200 γραμμάρια, ζωγραφίστε ένα ωραίο πρωτομαγιάτικο εξώφυλλο. Διπλώστε τα και ράψτε τα μαζί, με μια χρωματιστή κλωστή. Ουπς! έτοιμο ένα μικρό βιβλιαράκι. Μην ξεχάσετε να υπογράψετε και να ονομάσετε την έκδοσή σας. Στείλτε μας φωτογραφία για να τη δείξουμε στα φιλαράκια μας και από Τρίτη σας περιμένουμε για δουλειά.

Κατεβάστε το με ένα κλικ εδώ.

«Ο φεμινιστικός τρόμος»: Μόλις κυκλοφόρησε!

IRENE

Ο φεμινιστικός τρόμος

Μικρό εγκώμιο του εξτρεμιστικού φεμινισμού

Μετάφραση: Νίκος Μαρούπας

Σχήμα: 12Χ17 • Σελίδες: 120 • Τιμή: 8,50 ευρώ • ISBN 978-618-5571-22-1

«Ο φεμινισμός δεν σκότωσε ποτέ κανέναν». Αυτή η φράση έχει διατυπωθεί εδώ και δεκαετίες από την πλειοψηφία του φεμινιστικού λόγου. Λες και οι φεμινίστριες προσπαθούσαν να καθησυχάσουν μια αγχωμένη πατριαρχία ή να υποστηρίξουν την ιδέα –που είναι ήδη ευρέως διαδεδομένη– ότι μια γυναίκα δεν μπορεί να είναι τρομακτική, ότι μια γυναίκα δεν μπορεί να είναι επικίνδυνη. Αλλά είναι αλήθεια ότι ο φεμινισμός δεν έχει σκοτώσει ποτέ κανέναν; Τα ονόματά τους είναι Μαρία, Νούρα, Ιουδήθ, Ντιάνα, Κρίσταμπελ. Έχουν χρησιμοποιήσει βία κατά της πατριαρχίας. Έχουν αγγίξει το μεγάλο ταμπού. Για να θρέψει έναν προβληματισμό σχετικά με τη θέση της βίας στον αγώνα κατά της πατριαρχίας, η IRENE μας διηγείται την ιστορία αυτών των βίαιων γυναικών.

Η IRENE –προφέρεται «Iréné»–, μόλις είκοσι ενός ετών όταν εκδόθηκε το βιβλίο στη Γαλλία το 2021, μεγάλωσε με ένα μείγμα ισπανικής, βασκικής και γαλλικής κουλτούρας. Το 2017 μετακόμισε στο Παρίσι και ξεκίνησε τον ακτιβισμό της ερχόμενη σε επαφή με φεμινιστικούς κύκλους. Παράλληλα, μετέτρεψε τον λογαριασμό της στο Instagram σε εργαλείο εκδημοκρατισμού των ιδεών και λαϊκής εκπαίδευσης. Το 2019 συμμετείχε στην έναρξη του κινήματος που έφτιαχνε κολάζ στους τοίχους ενάντια στις γυναικοκτονίες.

Αγοράστε το βιβλίο με ένα κλικ εδώ.

Συνέντευξη του Ηλία Πετρόπουλου, που έλαβε χώρα στις 17 Ιουνίου 1983 στο Παρίσι, στα γραφεία του Radio Libertaire, από τους Jacques Vallet, Jean-Luc Hennig και Christian Zeimert.

μετάφραση της Κατερίνας Κορώνη

για το ραδιόφωνο της γαλλικής αναρχικής ομοσπονδίας Radio Libertaire.

Στην Ελλάδα δεν παίζετε με την ηθική τάξη. Εσύ κάτι ξέρεις, Ηλία Πετρόπουλε,
μιας και μπήκες πάνω από μία φορά στη φυλακή και είχες πολλά μπλεξίματα με
τη δικαιοσύνη στη χώρα σου. Θέλεις να μας μιλήσεις γι’ αυτή την εμπειρία;

Ο νόμος για τον Τύπο στην Ελλάδα χρονολογείται από τη δικτατορία του Μεταξά το 1936. Ο Παπανδρέου και οι σοσιαλιστές θέλησαν ν’ αλλάξουν αυτόν τον νόμο. Την περασμένη βδομάδα υπέβαλαν στη Βουλή το σχέδιο ενός νέου νόμου για τον Τύπο, δηλαδή για την ελευθερία του Τύπου. Πιστεύω όμως ότι πρόκειται για έναν νεοφασιστικό νόμο. Για παράδειγμα, σε αυτόν τον νέο νόμο υπάρχει άρθρο που απαγορεύει τη λεκτική επίθεση ενάντια σε υπουργό, η οποία επισύρει ποινή φυλάκισης. Ξέρετε, στην Ελλάδα, όταν μιλάμε για φυλάκιση το εννοούμε. Δεν είναι κενό γράμμα όπως στη Γαλλία.

Πόσα χρόνια έκανες φυλακή συνολικά;
Περίπου δύο χρόνια. Πέντε μήνες για τα Ρεμπέτικα τραγούδια, επτά μήνες για τα
Καλιαρντά και επτά μήνες για το ποίημα Σώμα. Επιπλέον, πρόσφατα καταδικάστηκα
σε φυλάκιση δεκαοχτώ μηνών –για Το εγχειρίδιο του καλού κλέφτη–, ευτυχώς όμως
ήμουν ήδη στη Γαλλία. Δεν μου δόθηκε ποτέ αμνηστία ούτε από τη δικτατορία ούτε
από τον Παπανδρέου. Ποτέ. Αντιθέτως, πριν από έναν μήνα καταδικάστηκα και πάλι
–υπό σοσιαλιστικό καθεστώς– σε δύο μήνες φυλάκιση…

Γιατί;
Για μια μελέτη μου για τα μπορντέλα της δεκαετίας του 1930 έως το 1953,
ημερομηνία κατά την οποία έκλεισαν όλα τα μπορντέλα της Ελλάδας.
Οπότε, συνεχίζεις να είσαι εξόριστος;
Α, πάντα! Πάντα!
Οριστικά;
Οριστικά!
Καταδικάστηκες μάλλον για πορνογραφία;
Ακριβώς. Επισήμως αυτή είναι μια από τις αιτίες της καταδίκης μου: η πορνογραφία.

Πιστεύεις ότι έχουν υπόρρητα κίνητρα;

Ίσως εξαιτίας του αντιαμερικανισμού μου. Είμαι ενάντια στις στρατιωτικές βάσεις.
Και, όπως γνωρίζετε, προχτές ο Παπανδρέου υπέγραψε νέο συμβόλαιο με τους Αμερικανούς για παράταση των στρατιωτικών βάσεων παντού στην Ελλάδα. Η Ελλάδα είναι πλέον αμερικανική αποικία. Έγραψα, τότε, στα εξώφυλλα των βιβλίων μου συνθήματα ενάντια στις αμερικανικές βάσεις στην Ελλάδα. Πιστεύω ότι στο βάθος αυτή είναι η αιτία για τα μπλεξίματα που είχα στην Ελλάδα για χρόνια ολόκληρα.

Πιστεύεις όμως ότι θα ξαναγυρίσεις κάποια μέρα;
Όχι, ποτέ. Έχει τελειώσει για μένα. Νιώθω πολύ καλά στο Παρίσι. Δουλεύω ήσυχος
και δεν έχω κανένα λόγο να ξαναζήσω στην Ελλάδα. Ήμουν εκεί μισόν αιώνα, πήρα
μεγάλη δόση.

Εξέδωσες βιβλία διάφορων κατηγοριών. Η πρώτη αφορά βιβλία για τον
υπόκοσμο. Για τα μπορντέλα, τις πουτάνες, τους μαχαιροβγάλτες, τους κλέφτες,
τους ομοφυλόφιλους, την αργκό. Τι αναζητάς στον κόσμο του περιθωρίου;

Όλοι οι πανεπιστημιακοί δίνουν μια, ας πούμε, επίσημη εικόνα της Ελλάδας, η οποία
ταυτόχρονα συνιστά αυταπάτη. Οπότε, εγώ ξεκίνησα έναν αγώνα ενάντια σ’ αυτή την
εικόνα. Σκέφτηκα ότι στην κοινωνία υπάρχουν κι άλλες ομάδες, που ζουν σε γκέτο,
για παράδειγμα οι Έλληνες ομοφυλόφιλοι. Ξεκίνησα να δουλεύω πάνω σ’ αυτό.
Ξέρετε, οι Έλληνες ομοφυλόφιλοι, λόγω μιας πολύ μακράς ανατολίτικης παράδοσης,
έχουν ζήσει σε καθεστώς τρόμου. Πραγματικού τρόμου. Οπότε, ήταν υποχρεωμένοι
να εφεύρουν ένα ιδιόλεκτο… Μια πολύ σπουδαία και πολύ πλούσια γλώσσα…
Άρχισα να συγκεντρώνω κάποιες λέξεις αυτής της γλώσσας. Εξεπλάγην που βρήκα
πενήντα λέξεις. Στη συνέχεια ήλπιζα να βρω ακόμα μερικές εκατοντάδες, μα τελικά
βρήκα… τρεις χιλιάδες διακόσιες λέξεις! Επρόκειτο για έναν λεξικογραφικό
θησαυρό. Αμέσως (πάνε πια δώδεκα χρόνια) έφτιαξα ένα ετυμολογικό λεξικό αυτής
της αργκό, μοναδικό στον κόσμο, και, όπως προείπα, πολύ πλούσιο. Εξέδωσα αυτό
το λεξικό και να ’μαι πάλι στη φυλακή με την κατηγορία της πορνογραφίας.

Αυτό το λεξικό ονομάζεται Καλιαρντά, όρος που αποτελεί την ονομασία αυτού
του ιδιολέκτου που χρησιμοποιούσαν οι ομοφυλόφιλοι μεταξύ τους. Αποτελούσε
τη δική τους κρυφή γλώσσα για να επικοινωνούν μεταξύ τους και να ορίζουν τα
πράγματα. Τα καλιαρντά είναι μια πολύ ζωντανή, πολύ ειρωνική, πολύ
χιουμοριστική, πολύ αστεία γλώσσα… Αλλά ομοφυλόφιλοι δεν υπάρχουν μόνο
στην Ελλάδα. Πιθανότατα, στη συνέχεια, να υπήρξαν κι άλλα λεξικά…
Ναι. Εδώ και καμιά δωδεκαριά χρόνια υπάρχει αμερικανικό λεξικό της αργκό των
ομοφυλοφίλων. Εκδόθηκε στην Καλιφόρνια.

Είναι λιγότερο πλούσιο διότι οι ομοφυλόφιλοι εκεί υφίστανται λιγότερες
πιέσεις…
Ναι. Ναι.

Το εγχειρίδιο του καλού κλέφτη ανήκει επίσης σε αυτή την κατηγορία βιβλίων για
τον υπόκοσμο… Εκτός από τις καταδίκες σου για πορνογραφία, νομίζω πως είχες
κι άλλα μπλεξίματα με την αστυνομία. Σχετικά με την αστυνομική σου
ταυτότητα…
Ναι, στην Ελλάδα η αναγραφή του θρησκεύματος στην ταυτότητα είναι υποχρεωτική.
Η θρησκεία αποτελεί ένα είδος φασισμού. Επί δικτατορίας των συνταγματαρχών
ζήτησα από την αστυνομία να αναγραφεί στην ταυτότητά μου: «άθεος». Από τότε
ξεκίνησε ένας πόλεμος με την αστυνομία που κράτησε οχτώ μήνες. Μου έστησαν ένα
σωρό παγίδες και μου έκαναν μια αντιπρόταση: να αναγραφεί «αθεϊστής». Τους είπα:
«Όχι! Δεν είμαι αθεϊστής, είμαι άθεος!». Η διαφορά είναι μεγάλη. Ο αθεϊστής είναι
ένας ακτιβιστής που κάνει προπαγάνδα. Οπότε, με μια τέτοια αναγραφή θα μπω
αμέσως φυλακή ως προπαγανδιστής του αθεϊσμού. Στη συνέχεια μου πρότειναν να
γράψουν «άνευ θρησκεύματος». «Όχι, όχι, είμαι άθεος!» Όταν τελικά πέτυχα να
γραφτεί στην ταυτότητά μου «άθεος», οι αστυνομικοί, χωρίς να με ρωτήσουν,
έγραψαν το ίδιο στην ταυτότητα της κόρης μου, η οποία ήταν ήδη φοιτήτρια
αρχιτεκτονικής. Κι αυτό για κείνη ήταν καταστροφικό! Οπότε, διεξήγαγα και πάλι
έναν αγώνα ενάντια στην αστυνομία και τελικά το ζήτημα διευθετήθηκε. Απέκτησα
την πρώτη ταυτότητα στην ελληνική ιστορία με την αναγραφή, στη θέση του
θρησκεύματος, «άθεος.
Εκείνη την εποχή κατέθεσα και αγωγή κατά του ελληνικού δημοσίου ενώπιον του
Ανωτάτου Δικαστηρίου για το ζήτημα του πολιτικού γάμου. Επίσης για πρώτη φορά
στην ελληνική ιστορία. Πριν από λίγους μήνες η κυβέρνηση Παπανδρέου
κατοχύρωσε νομικά τον πολιτικό γάμο. Προηγουμένως αυτό ήταν αδιανόητο. Κι αυτό
λόγω της τρομοκρατίας που ασκεί η Ορθόδοξη Εκκλησία. Και γιατί; Διότι μαζεύει
πολύ, μα πολύ χρήμα. Από πέρυσι 80% των Ελλήνων, αντί να δίνουν, για
παράδειγμα, τρεις χιλιάδες φράγκα στην Εκκλησία, προχωρούν σε πολιτικό γάμο ο
οποίος δεν κοστίζει τίποτα…

Το εγχειρίδιο του καλού κλέφτη μεταφράστηκε στα αγγλικά, στα γερμανικά… Η
γαλλική μετάφραση (αποσπάσματα της οποίας δημοσίευσε το Le Fou parle) δεν
βρήκε εκδότη στο Παρίσι.

Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα υπό μορφή σαράντα ενός μαθημάτων από έναν
φανταστικό καθηγητή μιας φανταστικής σχολής ληστείας. Το βιβλίο είναι το πιο
ευπώλητο της τελευταίας δεκαετίας στην Ελλάδα και μέχρι σήμερα έχουν
κυκλοφορήσει εκατό χιλιάδες αντίτυπα. Αριθμός τεράστιος για την Ελλάδα. Αυτοί δε
που αγοράζουν το βιβλίο είναι οι νέοι, όχι οι μπουρζουάδες. Εδώ και τρία χρόνια
είναι του συρμού. Έγραψα, με τρόπο σαρκαστικό, πολύ σκληρά πράγματα για την
πραγματικότητα της δικαιοσύνης στην Ελλάδα. Διότι, αλήθεια, όλοι οι Έλληνες
δικαστές διαπνέονται από αντιδραστικό, φασιστικό πνεύμα. Αυτό το βιβλίο εξετάζει
όλες τις εκφάνσεις της απονομής της δικαιοσύνης, μέχρι και τα πιο ασήμαντα
προβλήματα της καθημερινότητας των φυλακισμένων. Για παράδειγμα, το τελευταίο
κεφάλαιο είναι αφιερωμένο στην πορδολογία των φυλακισμένων… Να σημειώσω
επίσης ότι η νέα ελληνική έκδοση περιλαμβάνει εκατό σχέδια του Kerleroux.
Εκδόθηκε στις ΗΠΑ και στη Γερμανία. Στη Γαλλία έλαβα από τον διευθυντή του
Gallimard μια απορριπτική επιστολή που έγραφε: «Βασανίζετε τους αναγνώστες σας,
Κύριε!».

Κοινοποίηση #0: Κείμενο της Αόρατης Επιτροπής με αφορμή το «Μανιφέστο Συνωμοσίας»

Έρχεται σε λίγες μέρες και στα ελληνικά το Μανιφέστο Συνωμοσίας και είμαστε πολύ περήφανοι που τα καταφέραμε. Το Μανιφέστο Συνωμοσίας από την πρώτη μέρα κυκλοφορίας του συνοδεύτηκε από ένα σκάνδαλο. Η γαλλική αντιτρομοκρατική υπηρεσία φαίνεται να διέρρευσε στον τύπο στοιχεία για την ταυτότητα των συγγραφέων. Κατόπιν ξεκίνησε μια εκστρατεία δυσφήμισης του βιβλίου χωρίς καν να έχει διαβαστεί. Ο υπεύθυνος των εκδόσεων Seuil, ενός από τους μεγαλύτερους εκδοτικούς οίκους της Γαλλίας, δέχθηκε μειωτικά σχόλια για την επιλογή του. Αφού ούτε αυτό ανέκοψε την εκδοτική επιτυχία του, ο θεαματικός μονόλογος προσπάθησε να το αποδώσει σε κάτι οικείο για να ξορκίσει την κατάρα. Κατηγορήθηκε, λοιπόν, η Αόρατη Επιτροπή για τη συγγραφή του. Το γεγονός προκάλεσε τη δημόσια παρέμβαση της Αόρατης Επιτροπής, όπου μαζί με την απολαυστική συντριβή των επικριτών της, έχει και μια εξαιρετική υπεράσπιση του Μανιφέστου Συνωμοσίας.

---

Η πολιτική και ηθική σημασία της σκέψης εμφανίζεται μόνο σε εκείνες τις σπάνιες στιγμές της ιστορίας, όταν «τα πάντα θρυμματίζονται, το κέντρο δεν κρατάει πια, και η απλή αναρχία εξαπλώνεται στον κόσμο» – όταν «οι καλύτεροι δεν έχουν καμία πεποίθηση, ενώ οι μέτριοι είναι γεμάτοι πάθος και ένταση». Σε αυτές τις κρίσιμες στιγμές, η σκέψη παύει να είναι ένα θέμα περιθωριακό σε σχέση με τα πολιτικά ζητήματα. Όταν όλοι αφήνονται να παρασυρθούν απερίσκεπτα από αυτό που κάνουν και πιστεύουν οι πολλοί, εκείνοι που σκέφτονται βρίσκουν τον εαυτό τους εκτεθειμένο, γιατί η άρνησή τους να ενωθούν με τους άλλους είναι προφανής και τότε μετασχηματίζεται σε ένα είδος δράσης.

Hannah Arendt, Ηθικοί προβληματισμοί

Η Αόρατη Επιτροπή ήταν αρχικά μια εργατική συνωμοσία στη Λυών τη δεκαετία του 1830. Ο Βάλτερ Μπένγιαμιν σημειώνει στο βιβλίο του Περί Στοών:  «Η Αόρατη Επιτροπή – όνομα μιας μυστικής εταιρείας στη Λυών». Τον Φεβρουάριο του 2000, στον επίλογό του Η Θεωρία του Μπλουμ, που εκδόθηκε από τη La fabrique, μπορούσε κανείς να διαβάσει: «Η Αόρατη Επιτροπή: μια ανοιχτά μυστική κοινωνία / μια δημόσια συνωμοσία / μια περίπτωση ανώνυμης υποκειμενοποίησης, της οποίας το όνομα βρίσκεται παντού και η έδρα της πουθενά / η επαναστατική πολικότητα του Φαντασιακού Κόμματος». Το οπισθόφυλλο του ίδιου βιβλίου ήταν πολιτικά πιο σαφές: όριζε την Αόρατη Επιτροπή ως μια «ανώνυμη συνωμοσία που, από το σαμποτάζ μέχρι την εξέγερση, ρευστοποιεί τελικά την εμπορευματική κυριαρχία κατά τη διάρκεια του πρώτου τετάρτου του 21ου αιώνα». Με τον όρο «Φαντασιακό Κόμμα» εννοούσαμε και εννοούμε το σύνολο όσων βρίσκονται σε σύγκρουση –σε ανοιχτό ή λανθάνοντα πόλεμο, σε απόσχιση ή σε απλή δυσαρέσκεια– με την τεχνολογική και ανθρωπολογική ενοποίηση αυτού του κόσμου υπό το σήμα του εμπορεύματος. Συνηθίζαμε να αποκαλούμε την εν λόγω διαδικασία ενοποίησης «Αυτοκρατορία» ή «κόσμο του αυταρχικού εμπορεύματος», με την οποία ο πλανήτης συγκροτείται σε ένα «συνεχές βιοπολιτικό πλέγμα». Το 2022, μόνο εις βάρος του μπορούσε κάποιος να αγνοεί την προφάνεια αυτών των εννοιών, ή εν πάση περιπτώσει των διαισθήσεων που αυτές οι έννοιες επικυρώνουν. Υπό αυτές τις συνθήκες, το Φαντασιακό Κόμμα αποτελεί τόσο το τυφλό σημείο όσο και τον ανομολόγητο εχθρό μιας κοινωνίας που παραδέχεται μόνο λάθη που πρέπει να διορθωθούν στον άψογο προγραμματισμό της – εξαιρουμένων μερικών δαιμόνων που πρέπει να συντριβούν επειγόντως. Όποτε, χάρη σε ένα απροσδόκητο ξέσπασμα, το Φαντασιακό Κόμμα εισβάλλει τελικά στο Θέαμα, κάποιοι σπεύδουν να καταγγείλουν τη δράση κάποιας «οριακής μειοψηφίας». Φροντίζουν να μην αναγνωρίσουν ότι αυτό το περιθώριο είναι εφεξής παντού, και ότι αυτή η κοινωνία το παράγει συνεχώς και πιο εντατικά την ίδια στιγμή μάλιστα που διατείνεται ότι το εξαλείφει. Επιστρέφοντας συνεχώς με την αίσθηση του εξωπραγματικού, ενός φαντάσματος, το Φαντασιακό Κόμμα είναι η μορφή εμφάνισης του προλεταριάτου «κατά την ιστορική περίοδο που η κυριαρχία επιβάλλεται ως δικτατορία της ορατότητας και εντός της ορατότητας. (Tiqqun 1, «Θέσεις για το Φαντασιακό Κόμμα») Είναι επίσης αλήθεια ότι αυτού του τύπου η εσωτερική αποστασιοποίηση, από την οποία πλήττεται αυτή η κοινωνία, είναι τις περισσότερες φορές τόσο σιωπηλή, τόσο διάχυτη και τόσο διακριτική που με τη σειρά της επιτείνει τη ροπή της προς την παράνοια  – αυτή την αταβιστική και τόσο συχνά θανατηφόρα ασθένεια της εξουσίας. «Σε έναν κόσμο παρανοϊκών, είναι οι παρανοϊκοί που έχουν δίκιο» παρατηρούσαμε τότε.

Παρ’ όλες τις προσπάθειες για το αντίθετο, συμπεριλαμβανομένων και των δικών μας, οι τελευταίες δεκαετίες επιβεβαίωσαν σημείο προς σημείο αυτές τις θέσεις, οι οποίες τότε θεωρούνταν ανησυχητικές, παράλογες ή ακόμη και αμιγώς εγκληματικές. Τον Σεπτέμβριο του 2001, το εναρκτήριο κείμενο του περιοδικού Tiqqun 2 κατέληγε με το εξής προμήνυμα: «Οι προηγούμενες δηλώσεις έχουν σκοπό να μας εισάγουν σε μια εποχή που απειλείται όλο και πιο αισθητά από τη μαζική εκτίναξη της πραγματικότητας. Η ηθική του εμφυλίου πολέμου που εκφράζεται σε αυτήν ονομάστηκε κάποτε “Αόρατη Επιτροπή”. Την υπογράφει μια αποφασισμένη φράξια του Φαντασιακού Κόμματος, ο επαναστατικός του πόλος. Με αυτές τις γραμμές ελπίζουμε να αποτρέψουμε τις πιο χυδαίες ανοησίες που θα μπορούσαν να ειπωθούν για τις δραστηριότητές μας, καθώς και για την περίοδο που αρχίζει». («Εισαγωγή στον Εμφύλιο Πόλεμο») Όπως ήταν αναμενόμενο, «οι πιο χυδαίες ανοησίες» δεν παρέλειψαν να ειπωθούν, τον Νοέμβριο του 2008, όταν μια ντουζίνα άνθρωποι συνελήφθησαν για «τρομοκρατία» με τη διπλή κατηγορία ότι είχαν διαπράξει μια σειρά από αντιπυρηνικά σαμποτάζ και ότι είχαν γράψει ένα βιβλίο με τίτλο Η εξέγερση που έρχεται, το οποίο υπέγραφε η Αόρατη Επιτροπή. Στη συνέχεια, ο Τύπος έκανε μια ωραία επίδειξη του τρόπου με τον οποίο εκπληρώνει το καθήκον του να ενημερώνει το κοινό, επαναλαμβάνοντας σαν ένας άνθρωπος τις κυβερνητικές σκευωρίες και συνεκδοχικά και εκείνες της αντιτρομοκρατικής αστυνομίας. Γελοιοποιήθηκε εντελώς, κάτι που προφανώς δεν τον δίδαξε τίποτα είτε για τον εαυτό του είτε για εμάς. Το όλο σαθρό οικοδόμημα τελικά κατέρρευσε όχι δίχως να παρακινήσει ένα ευρύτερο κοινό να διαβάσει την Αόρατη Επιτροπή και όχι δίχως να προκαλέσει κάποια ταλαιπωρία στους εμπλεκόμενους. Εάν υπάρχει ανάγκη να επιβεβαιωθεί πλήρως ο αστυνομικός χαρακτήρας της έννοιας της συγγραφής –η ανάγκη να θεωρηθεί κάποιος «υπεύθυνος» για κάθε αλήθεια που εκφέρεται δημοσίως– όλη αυτή η υπόθεση ανέλαβε να παράσχει την οριστική απόδειξη. Έπειτα από 10 έτη επώδυνων διαδικασιών, το τελικό κατηγορητήριο της εισαγγελίας επανήλθε βασανιστικά στην ταυτοπροσωπία μεταξύ του κατηγορούμενου για το σαμποτάζ και του ύποπτου ως «βασική πένα» της Εξέγερσης που έρχεται. Για τις ανάγκες της υπεράσπισης –από πότε οφείλουμε την αλήθεια στους εχθρούς μας;– επιτράπηκε σε έναν από τους κατηγορούμενους, ο οποίος δεν διακινδύνευε τίποτα σε περίπτωση δίκης και ο οποίος δεν είχε γράψει ούτε καν τρεις γραμμές της Εξέγερσης που έρχεται  ή οποιουδήποτε από τα επόμενα βιβλία, να ισχυριστεί ενώπιον του δικαστή ότι είναι ο συγγραφέας του φυλλαδίου. Σε μια εποχή όπου κυριαρχεί η πλάνη, ήταν αναμενόμενο ότι αυτό το ψέμα θα περνούσε τελικά ως αλήθεια και ότι ο ψεύτης θα κατέληγε σχεδόν να πείσει τον εαυτό του γι’ αυτό, θεωρώντας την ως τέτοια. Αυτό το αγόρι, όντας από τότε ο επικοινωνιολόγος του κατηγορούμενου, επρόκειτο κατόπιν να απεικονίσει τη δομική τάση προς αυτονόμηση της σύγχρονης επικοινωνίας, η οποία πιστεύει ότι αρκεί κάποιος να διατηρεί έναν λογαριασμό στο Twitter για να διαμορφώνει μόνος του πίσω από το smartphone του την πραγματικότητα. Ακόμα και αυτοί οι ίδιοι οι κυβερνώντες σκοντάφτουν σ’ αυτό το χαλί της ψευδαίσθησης. Εξάλλου ποτέ δεν έχει ζητηθεί από έναν επικοινωνιολόγο να έχει βαθιά κατανόηση αυτού που προωθεί· μπορεί να είναι ακόμη και επιζήμιο για το έργο του.

Η Αόρατη Επιτροπή δεν υπήρξε ποτέ ομάδα, πόσο μάλλον «συλλογικότητα». Γνωρίζουμε από καιρό  τους κινδύνους των «τρομερών κοινοτήτων». Συνεπώς, δεν επιδέχεται καμιά διάλυση, ούτε νόμιμη ούτε εκούσια. Έχουμε γλιτώσει εσαεί από αυτή την τραγικωμωδία των μικρών ομάδων, για την οποία ο Wilfred Bion είχε μιλήσει ήδη από το 1961.  Τα βάσανα της δημοσιότητας, από την άλλη, δεν έχουν προσμετρηθεί. Πόσα είναι μέλη της Αόρατης Επιτροπής για τα οποία έχουμε ακούσει, και τα οποία δεν έχουμε ποτέ συναντήσει; Και πόσοι από τους ανθρώπους με τους οποίους διασταυρωθήκαμε δεν οφείλουν τη λιγοστή αύρα τους στο μυστήριο που περιβάλλει «την πιθανότητα να έχουν υπάρξει» ή και «την πιθανότητα να είναι ακόμη»; Αυτή η τρωτότητα στον σφετερισμό και όλο το καθεστώς προσποίησης που επιτρέπει συνιστά ένα από τα ελάχιστα μειονεκτήματα της ανωνυμίας σ’ αυτούς τους ζοφερούς καιρούς. Ασφαλώς, αυτό το είδος της εξαπάτησης δεν ξεγελά παρά μόνο τους ανόητους. Η Αόρατη Επιτροπή είναι μια ορισμένη κομματική νοημοσύνη της εποχής. Αυτή η νοημοσύνη βρίσκεται διασκορπισμένη σε θραύσματα ανάμεσα σε όλους τους ασυμβίβαστους αυτών των καιρών. Αυτό που έχει σημασία δεν είναι να είσαι μέρος τους, αλλά να ενωθούν αυτά τα θραύσματα. Να κρατηθεί, απέναντι και ενάντια σε όλους τους ελιγμούς της ενσωμάτωσης, μια φαινομενικά χαμένη θέση στον πόλεμο του χρόνου. «Ποιος, λοιπόν, θα αλλάξει τον κόσμο; Εκείνοι που δεν τους αρέσει». Αυτή ήταν η απάντηση του Μπρεχτ, στο Kuhle Wampe το 1932.

Η Αόρατη Επιτροπή δρα ως ένα παράδειγμα στρατηγικής έκφρασης. Όσοι γράφουν με αυτό το όνομα το καταφέρνουν μόνο μετά από έναν ορισμένο ασκητισμό, μια ορισμένη άσκηση απο-υποκειμενοποίησης, όπου απογυμνώνονται από όλους τους μηχανισμούς άμυνας που, σε τελική ανάλυση, σχηματίζουν το Είμαι: αποβάλλουν το εγώ. Με αυτή και μόνο την προϋπόθεση, καταφέρνει κανείς να κάνει κάτι άλλο από το να «εκφραστεί», να εκφράσει μάλλον αυτό που βρίσκεται ανεσταλμένο μέσα στην εποχή, και έτσι μοιραία και τον ίδιο του τον εαυτό. Είναι αυτή η σκόνη διαισθήσεων, παρατηρήσεων, συμβάντων, λέξεων που πιάνεις στον αέρα, εμπειριών βιωμένων ή βιωνόμενων, χειρονομιών ολοκληρωμένων ή ματαιωμένων, συγκεχυμένων αισθήσεων, απόμακρων αντηχήσεων και των συνελεγμένων μορφών, το υλικό απ’ όπου είναι φτιαγμένα τα κείμενα της Αόρατης Επιτροπής. Αυτό εξηγεί γιατί μας ήταν πάντοτε αδιάφορο αν ο ένας ή ο άλλος έγραψε ένα συντριπτικό μέρος αυτού ή εκείνου του κειμένου. Γιατί όποιος γράφει κάτω από αυτή την υπογραφή είναι κυριολεκτικά κανένας, ή είναι όλοι  –  όλοι οι φίλοι που συζητούν αυτή ή εκείνη τη μονόπλευρη διατύπωση, αυτή ή εκείνη τη θέση, αυτή ή εκείνη την αντίληψη, αυτών που εμμένουν στη σχισματική θέση της Αόρατης Επιτροπής. Γραφιάδες της εποχής μας, κοντολογίς, του πραγματικού κινήματος που καταργεί την παρούσα κατάσταση πραγμάτων. Εξού και η ουσιαστική απουσία συγγραφέα αυτών των κειμένων. Φαίνεται ότι η μέθοδος δεν είναι τόσο κακή:  ελάχιστοι άνθρωποι μπορούν να ισχυριστούν ότι δεν έχουν, μετά από δύο δεκαετίες, ούτε μια λέξη να αποσύρουν από αυτά που έλεγαν στην εποχή τους και ότι ήταν σε θέση να κρατήσουν μια τόσο σκανδαλώδη θέση με την πάροδο του χρόνου.  «Η άρνηση να αποδεχτεί κανείς την κατάσταση των πραγμάτων ως έγκυρη είναι η στάση που αποδεικνύει την ύπαρξη, δεν θα έλεγα καν μιας νοημοσύνης, αλλά την ύπαρξη της ψυχής». (Dionys Mascolo)

Η πρόσφατη δημοσίευση ενός πραγματικά ανώνυμου βιβλίου, εντελώς απαράδεκτου για την εποχή του, του Μανιφέστου Συνωμοσίας, έδωσε την ευκαιρία για μια αξιοσημείωτη προσπάθεια εκδίκησης από όλους εκείνους που ένιωσαν ταπεινωμένοι από τις «επιτυχίες» της Αόρατης Επιτροπής. Είναι εξάλλου οι ίδιες κραυγές οργής, οι ίδιες πικρές ειρωνείες, η ίδια πληγωμένη αυταρέσκεια που υποδέχτηκαν αυτό το Μανιφέστο και που υποδέχτηκαν το Tiqqun και την Εξέγερση που έρχεται  – και που του υπόσχονται την ίδια μοίρα. Το σινιάλο για το δημόσιο λιντσάρισμα δόθηκε αυτή τη φορά από τη L’Express, με «πληροφορίες» προερχόμενες από την αστυνομία– μια κακοστημένη παρακολούθηση ακολουθούμενη από την υποκλοπή και την καταστροφή της αλληλογραφίας προς έναν «επιφανή» παρισινό εκδότη, μια παρακολούθηση που κανείς δεν τολμά, για ακόμα μια φορά, ν’ αποδώσει στην DGSI [η γαλλική αντιτρομοκρατική υπηρεσία]. Οι δημοσιογραφικοί υποτελείς ακολούθησαν αβασάνιστα δίχως να θυμούνται την ελάχιστη επιτυχία που είχε στο παρελθόν το να ουρλιάζεις μαζί με τους λύκους εναντίον της Αόρατης Επιτροπής. Στο αποκορύφωμα της εκστρατείας τους, κολακεύονταν που δεν καταλάβαιναν τίποτα από το εν λόγω Μανιφέστο, όχι δίχως πρώτα να παραπονεθούν ότι το βιβλίο ήταν υπερβολικά ενημερωμένο σε πολλούς τομείς ώστε να μπορέσουν να το αντικρούσουν – οι φουκαράδες! Και τι περίεργη εποχή είναι αυτή, όπου ξιπασμένοι τηλεργαζόμενοι κομπορρημονούν για την περιγραφή ενός βιβλίου που δεν έχουν διαβάσει! Και για να τελειώνουμε, είδαμε να προστίθενται στο κυνήγι οι παλιοί Νεγκρικοί υποστηρικτές μιας «ελάσσονος βιοπολιτικής» ή ακόμα μιας «πληθωριστικής βιοπολιτικής», των οποίων η ιστορική ήττα συμπίπτει ακριβώς με την επιτυχία των ιδεών τους από την πλευρά της Αυτοκρατορίας: είναι τώρα που ο Κλάους Σβαμπ του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ προσκαλείται στο Βατικανό για να συζητήσει με τον πάπα Φραγκίσκο το φιλανθρωπικό σχέδιό του για ένα οικουμενικό βασικό εισόδημα. Όσο για την «πληθωριστική βιοπολιτική», κανείς δεν χρειάζεται να δώσει μια εικόνα έπειτα από τα δύο τελευταία χρόνια. «Επειδή το πιο επίφοβο τέχνασμα της Αυτοκρατορίας έγκειται στο ότι συγχωνεύει σε έναν μεγάλο απωθητικό σωρό καθετί που της αντιτίθεται» –τη «βαρβαρότητα», τις «αιρέσεις», την «τρομοκρατία» ή ακόμα και τα «αντίθετα άκρα»– («Αυτό δεν είναι πρόγραμμα», Tiqqun 2, 2001) τα ηττημένα νεγκρικά φαντάσματα και άλλοι υπο-φουκωδιανοί έσπευσαν να φωνάξουν «σύγχυση», «φασισμός», «ευγονική» και γιατί όχι –αφού αναφέρθηκε– «αρνητισμός». Είναι αλήθεια, εξάλλου, ότι το εν λόγω Μανιφέστο εξορκίζει τον θετικισμό. «Όπερ έδει δείξαι». Εκείνοι που η πορεία των γεγονότων, από τα Κίτρινα Γιλέκα και μετά, έχει ακυρώσει όλες τους τις βεβαιότητες, προτιμούν να λένε στον εαυτό τους ότι είναι οι ίδιες οι εξεγέρσεις που είναι μπερδεμένες και όχι οι ίδιοι. Ο «φασισμός» που διακρίνουν παντού είναι αυτός που ουσιαστικά επιθυμούν, γιατί θα τους δικαίωνε, αν όχι διανοητικά, τουλάχιστον ηθικά.  Τότε θα τους προσφερόταν κάποια ευκαιρία να γίνουν τελικά τα ηρωικά θύματα που ονειρεύονται. Αυτοί που εγκατέλειψαν ιστορικά τον αγώνα προτιμούν να ξεχνούν ότι ο πόλεμος της εποχής διεξάγεται επίσης στο έδαφος των εννοιών – χωρίς τις οποίες, παρεμπιπτόντως, ο Φουκώ δεν θα είχε αποσπάσει τη «βιοπολιτική» από τους ναζιστές και τους συμπεριφοριστές σχεδιαστές της. Αφήνουμε στην αυτοκρατορική αριστερά την πεποίθηση ότι υπάρχει ένα είδος επανάστασης που περιβάλλεται από αγνότητα και ότι οι αντεπαναστάσεις ηττώνται με τον πολλαπλασιασμό των ηθικολογικών αναθεμάτων, της πολιτικής προφύλαξης και του πολιτιστικού σνομπισμού. Με αυτόν τον τρόπο, καταδικάζει μόνο τον εαυτό της, αποσυντιθέμενη πίσω από τους υγειονομικούς κλοιούς και τα ατομικά μέτρα προστασίας, προσκολλημένη σε αυτό που πιστεύει ότι είναι το συσσωρευμένο πολιτικό της κεφάλαιο – καταδικάζοντας τον εαυτό της να βλέπει τη ρητορική της να τείνει ασυμπτωματικά προς εκείνη των κυβερνώντων.

Όσο για εμάς, προτιμάμε μακράν να διαπληκτιστούμε, να δεχτούμε χτυπήματα και να τα ανταποδώσουμε.

Προτιμάμε να ενεργούμε.

Δεν θα παραδοθούμε ποτέ.

7 Φεβρουαρίου 2022

Αόρατη Επιτροπή

Για τις Εκδόσεις των Συναδέλφων

Μετάφραση: Τηλέμαχος Δουφεξής Αντωνόπουλος

Επιμέλεια, διορθώσεις: Κατερίνα Κορώνη

Ιούνιος 2022

ΜΕΡΙΚΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΦΟΡΤΩΘΟΥΜΕ ΑΝ ΘΕΛΟΥΜΕ ΝΑ ΠΑΙΞΟΥΜΕ ΤΗ ΣΥΝΩΜΟΣΙΟΛΟΓΙΑ ΣΤΟ ΓΗΠΕΔΟ ΜΑΣ ΚΑΙ ΝΑ ΤΗΝ ΚΕΡΔΙΣΟΥΜΕ

Πάνω στο πώς οι θεωρίες συνωμοσίας προστατεύουν το σύστημα

του Wu Ming 1

Μεταφράστηκε και αναδημοσιεύεται από εδώ.

Όταν το QAnon διέσχισε τον Ατλαντικό και εξαπλώθηκε στην Ευρώπη, ιδίως στη Γερμανία, πολλοί αιφνιδιάστηκαν. Εγώ όχι. Ήταν αναμενόμενο να συμβεί. Πολύ απλά, το QAnon είχε επιστρέψει στην πατρίδα του.

Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά.

Πέρασα σχεδόν τρία χρόνια από τη ζωή μου ερευνώντας το QAnon και τις Φαντασιώσεις Συνωμοσίας γενικότερα. Το αποτέλεσμα είναι το βιβλίο La Q di Qomplotto: Come le fantasie di complotto difendono il sistema [Το Σ της Συνωμοσιολογίας: Πώς οι φαντασιώσεις συνωμοσίας υπερασπίζονται το σύστημα], το οποίο εκδόθηκε στην Ιταλία τον Μάρτιο του 2021. Εξέπληξε πολλούς αναγνώστες, λόγω της μορφής του –πρόκειται για ένα ΑΤΑΑ, Άγνωστης Ταυτότητας Αφηγηματικό Αντικείμενο–[1] και λόγω της προσέγγισής μου στην αντιμετώπιση της συνωμοσιολογίας.

Προσπαθώντας να αποφύγω το δυϊστικό μοτίβο «συνωμοσιολογία vs. αντι-συνωμοσιολογία», προσπαθώ να κατανοήσω την επιτυχία των Φαντασιώσεων Συνωμοσίας –για λόγους που εξηγώ στο βιβλίο, δεν τις αποκαλώ ποτέ «θεωρίες»– ξεκινώντας από τους πυρήνες αλήθειας που πάντα περιέχουν και από τις ανάγκες που ικανοποιούν, έστω και με στρεβλό τρόπο: την ανάγκη να εκφράσει κανείς το άγχος και τον θυμό του απέναντι στο σύστημα, την ανάγκη για μια ζωή πιο εμποτισμένη με θαυμασμό και γοητεία και την ανάγκη για κοινότητα σε μια κοινωνία που μαστίζεται από συναισθηματική απογοήτευση και μοναξιά. Η συνωμοσιολογία συχνά αναχαιτίζει αυτές τις ανάγκες πριν από οποιονδήποτε άλλον.

Πώς οι Φαντασιώσεις Συνωμοσίας υπερασπίζονται το σύστημα

Το υπερασπίζονται με το να υποκλέπτουν τη δυσαρέσκεια και να την κατευθύνουν σε αποδιοπομπαίους τράγους, διοχετεύοντας τις ενέργειες σε μέρη όπου σπαταλώνται ή διαλύονται. Και όμως, η υπεράσπιση του συστήματος δεν είναι η πρόθεση των περισσότερων ανθρώπων που ασπάζονται τις Φαντασιώσεις Συνωμοσίας. Αντιθέτως, νομίζουν ότι αντιτίθενται στο σύστημα. Αυτή θα ήταν μια καλή στάση, αν μπορούσαμε να αποτρέψουμε να αιχμαλωτιστεί από τη συνωμοσιολογία. Από αυτό πρέπει να ξεκινήσουμε, όχι από οποιαδήποτε σκωπτική στάση ή αίσθηση ανωτερότητας. Κανείς μας δεν μπορεί να ρίξει τον πρώτο λίθο: δεν υπάρχει σαφής διαχωρισμός ανάμεσα στους Άλλους, δηλαδή τους «ευκολόπιστους», «αδαείς», «αντιδραστικούς» ή και «τρελούς» που πέφτουν στην παγίδα της συνωμοσιολογίας, και σε Εμάς, δηλαδή τους ορθολογικούς, μορφωμένους, προοδευτικούς και σίγουρα λογικούς ανθρώπους που «πιστεύουν στη Λογική κ.ο.κ. Ο καθένας μπορεί να πέσει θύμα των γνωστικών προκαταλήψεων που εκμεταλλεύεται η συνωμοσιολογία.

Είναι δύσκολο να βρει κανείς κάποιον που δεν πίστεψε ποτέ μια Φαντασίωση Συνωμοσίας. Ανά πάσα στιγμή, οι Άλλοι είναι δυνητικά Εμείς.

Οι Φαντασιώσεις Συνωμοσίας ανέκαθεν ευδοκιμούσαν στην Αριστερά, όχι λιγότερο από ό,τι στη Δεξιά. Σκεφτείτε μόνο την αφήγηση των Truthers[2] για την 11η Σεπτεμβρίου, η οποία ήταν δημοφιλής σε ορισμένα τμήματα του κινήματος κατά της παγκοσμιοποίησης της δεκαετίας του 2000. Σκεφτείτε μόνο πόσοι αριστεροί πίστεψαν τις φαντασιώσεις που τροφοδότησαν τη σταλινική Μεγάλη Εκκαθάριση του 1937. Απλά σκεφτείτε όλες τις φαντασιώσεις για τα «σκοτεινά σχέδια» της Big Pharma, τα εμβόλια και την ιατρική γενικότερα: είναι εξίσου κατανεμημένες στις αντίθετες πλευρές του πολιτικού φάσματος.

Το τελευταίο παράδειγμα μας επιτρέπει να προχωρήσουμε παρακάτω. Οι Φαντασιώσεις Συνωμοσίας για την ιατρική αναπτύσσονται επίσης γύρω από αδιαμφισβήτητους πυρήνες αλήθειας: υπάρχει πράγματι μια νοσηρή σχέση μεταξύ ιατρικής και κεφαλαίου, μεταξύ υγείας και κερδών. Πολλοί άνθρωποι έχουν συγκεχυμένη επίγνωση αυτού του γεγονότος και το βιώνουν κάθε φορά που διαπομπεύονται ως ασθενείς. Το βιώνουν ακόμη πιο έντονα από τότε που ξεκίνησε η έκτακτη ανάγκη του Covid. Η συνωμοσιολογία συλλαμβάνει αυτή τη μισο-επίγνωση και φροντίζει να μην εξελιχθεί σε αντικαπιταλισμό.

Πρέπει να απαλλαγούμε από την ιδέα ότι όσοι εμπιστεύονται τα εμβόλια είναι έξυπνοι και ενάρετοι και όσοι δεν τα εμπιστεύονται είναι ηλίθιοι και φαύλοι. Αν καθαρίσουμε το πεδίο από τέτοια κλισέ, τότε μπορούμε να καταλάβουμε ότι το πρόβλημα είναι η παρατεταμένη έλλειψη στις κοινωνίες μας συνεπών και ισχυρών δυνάμεων που θα μπορούσαν να μετασχηματίσουν τη δυσαρέσκεια σε έξυπνο αγώνα και να μετατρέψουν τη συνωμοσιολογία σε οξεία κριτική της κυρίαρχης ιδεολογίας, της οικονομίας, του συστήματος. Αυτή η κριτική αντικαθίσταται συνεχώς από υποκατάστατα – από ακούσιες παρωδίες της κριτικής. Αυτό ακριβώς είναι οι συνωμοσιολογικές φαντασιώσεις.

Πέρα από τη διάψευση

Η απλή «απομυθοποίηση» αυτών των φαντασιώσεων δεν λειτουργεί. Οι Διαψευστές[3] κάνουν συνεχώς κήρυγμα στους προσηλυτισμένους. Οι άνθρωποι που ασπάζονται μια συνωμοσιολογική άποψη δεν θα πειστούν ποτέ να εγκαταλείψουν τις πεποιθήσεις τους αποδεικνύοντάς τους ότι είναι παράλογες και ψευδείς. Πρέπει να προχωρήσουμε πέρα από την απομυθοποίηση, και δεν θα το κάνουμε ποτέ αν δεν ξεκινήσουμε αναγνωρίζοντας ότι κάθε Φαντασίωση Συνωμοσίας έχει έναν πυρήνα αλήθειας. Αφού το αναγνωρίσουμε αυτό, μπορούμε να προσπαθήσουμε να νικήσουμε τη συνωμοσιολογία στο γήπεδό της, ή μάλλον, στο δικό μας γήπεδο: πρέπει να είμαστε οι πρώτοι που θα αναχαιτίσουμε τη δυσαρέσκεια και θα ικανοποιήσουμε τις ανάγκες που συνήθως εκμεταλλεύεται η συνωμοσιολογία. Χρειαζόμαστε αφηγήσεις που να είναι πιο ενδιαφέρουσες από τις φαντασιώσεις που θέλουμε να ξεσκεπάσουμε.

Ιστορίες που αποσκοπούν στην επαναμάγευση του κόσμου χωρίς να εμποδίζουν την κριτική σκέψη. Ιστορίες που δείχνουν τις ραφές τους, δηλαδή που επιτρέπουν στους ανθρώπους να καταλάβουν πώς λειτουργούν, πώς κατασκευάζονται, ώστε να μπορούν να κατασκευάσουν και οι ίδιοι περισσότερες τέτοιες ιστορίες.

Η μορφή του La Q di Qomplotto είναι μια προσπάθεια να εφαρμόσει στην πράξη το περιεχόμενο. Στο βιβλίο αυτό ανέπτυξα και χρησιμοποίησα διάφορες έννοιες:

τις Φαντασιώσεις Συνωμοσίας ως «ακούσιες παρωδίες» και «ασυνείδητες αλληγορίες» της ταξικής πάλης· τη «συνωμοσιολογική ασυμβολία»[4] (η τάση του συνωμοσιολογισμού να παίρνει τις μεταφορές κυριολεκτικά)· τις «τοξικές αφηγήσεις» (ιστορίες που τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης αφηγούνται πάντα με τον ίδιο τρόπο, παραλείποντας τα ίδια στοιχεία)· τις «αφηγήσεις αντιπερισπασμού» (ιστορίες που εμποδίζουν τις κοινωνικές αντιθέσεις να δημιουργήσουν κοινωνικές συγκρούσεις κατά μήκος των πραγματικών γραμμών ρήξης)· τη «λογοανωτερότητα» (η τάση να αποδίδεται η πίστη στη συνωμοσιολογία απλώς στην έλλειψη λογικής σκέψης)· το «BPC», δηλαδή το σύνδρομο του Φουσκο-σπάστη (Balloon-Piercer Syndrome – η «επαγγελματική ασθένεια» των Διαψευστών)· τους «ποιητές της συνωμοτικής ιδιαιτερότητας» (άνθρωποι ή ομάδες που σε κάποιο σημείο προκαλούν μια ταχεία σύγκλιση και μια νέα σύνθεση διαφορετικών Φαντασιώσεων Συνωμοσίας, π.χ. οι ιδεολόγοι του Querdenken), κ.λπ.

Προφανώς την περίοδο 2017-2019, το QAnon ήταν κυρίως ένα βορειοαμερικανικό φαινόμενο. Στην πραγματικότητα, είχε ήδη πολλούς υποστηρικτές στη Γερμανία. Εξετάζοντας προσεκτικά τις ιστορίες στον κανόνα του QAnon, βλέπουμε ότι όλα τα υλικά είναι κατεξοχήν ευρωπαϊκά, είναι μέρος της ιστορίας και του πολιτισμού της ηπείρου. Κάποιος περιέγραψε τους Ευρωπαίους οπαδούς του QAnon ως «επιγόνους», αλλά αυτό είναι λάθος. Θα έπρεπε να μιλάμε για «ξαδέρφια», που διαμορφώνουν έναν διάλογο μεταξύ δύο κλάδων ενός υπερατλαντικού οικογενειακού δέντρου.

Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ᾽80 οι ΗΠΑ βρίσκονταν στη δίνη του λεγόμενου Σατανιστικού Πανικού, με δεκάδες, αν όχι εκατοντάδες αθώους ανθρώπους να κατηγορούνται ότι βίαζαν και βασάνιζαν παιδιά σε μυστικές σήραγγες κατά τη διάρκεια σατανιστικών τελετών. Το SRA, Satanic Ritual Abuse (Σατανιστικές Τελετές

Κακοποίησης), αποδείχθηκε αργότερα ότι ήταν ένας αστικός μύθος.

Τριάντα χρόνια αργότερα, ωστόσο, το SRA έγινε ο αφηγηματικός πυρήνας γύρω από τον οποίο σχηματίστηκε το QAnon.

Κάποιος μπορεί να νομίζει ότι πρόκειται για πουριτανικά πράγματα, τυπικές αμερικανικές εμμονές που επανεμφανίζονται μια στο τόσο, αλλά στις δεκαετίες του 1990 και του 2000 είχαμε το ίδιο φαινόμενο σε όλη τη Γηραιά Ήπειρο. Για παράδειγμα, στην Ιταλία είχαμε τις υποθέσεις των «Παιδιών του Σατανά» στην Μπολόνια, των «Διαβόλων της πεδιάδας της Μόντενα» και τη δίκη των παιδαγωγών ενός νηπιαγωγείου στο Ρινιάνο Φλαμίνιο κοντά στη Ρώμη, μια υπόθεση που ήταν φωτοκόπια της περίφημης υπόθεσης ΜακΜάρτιν στην Καλιφόρνια.

Μετά τις 6 Ιανουαρίου 2021, όταν έγινε η επίθεση στο Καπιτώλιο, μπήκαμε στην μετά-QΑnon φάση. Μια συνωμοτική ιδιαιτερότητα –η εξαιρετικά ταχεία σύγκλιση και συσσωμάτωση ενός τεράστιου αριθμού Φαντασιώσεων Συνωμοσίας– συνέβη το 2020, χάρη στην πανδημική κατάσταση έκτακτης ανάγκης.

Τώρα το σύμπλεγμα των ιστοριών διακλαδίζεται και πάλι και αναπτύσσεται προς πολλές κατευθύνσεις, μέχρι να σχηματιστεί μια νέα ιδιαιτερότητα.

Η συνωμοσιολογία είναι στην πολιτιστική μας κληρονομιά

Στην Ευρώπη το έδαφος είναι γόνιμο, έχει γονιμοποιηθεί εδώ και χιλιετίες: αιώνες Ιεράς Εξέτασης, κυνήγι αιρετικών και στη συνέχεια μαγισσών, Αντιμεταρρύθμιση, η «η συκοφαντία του αίματος» κατά των Εβραίων (της οποίας η SRA είναι απλώς ένα σύγχρονο ριμέικ), τα Πρωτόκολλα των Σοφών της Σιών, ο ναζιστικός-φασιστικός αντισημιτισμός… όλα αυτά τα σκατά δεν έφυγαν ποτέ. Το παρελθόν δεν εξαφανίζεται: κατακάθεται. Υπάρχει μια τεράστια τράπεζα αφηγημάτων αντιπερισπασμού κάτω από τα πόδια μας, που μπορεί να ανασυρθεί και να χρησιμοποιηθεί σε περιόδους κρίσης και πιθανής αναταραχής.

Η αιχμαλωσία από τη συνωμοσιολογία συμβαίνει επειδή είναι λειτουργική για τη λογική του συστήματος. Πέφτεις στην παγίδα μέσω της αδρανούς κίνησης, στα κοινωνικά δίκτυα όπου αφήνεις τον εαυτό σου να οδηγηθεί από αλγόριθμους κ.λπ. Εξάλλου, είναι ένα παλιό κλισέ με πολύ αληθινό πυρήνα ότι «για να κινηθείς προς τα δεξιά, αρκεί να μείνεις ακίνητος», με την έννοια ότι η καπιταλιστική κοινωνία δεν μπορεί παρά να ευνοεί τάσεις που δεν αντιτίθενται στον καπιταλισμό. Για να συμπλέεις μαζί τους, αρκεί να μην τους αντιταχθείς, να μην παράγεις τριβές. Και δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι αν δεν παράγουμε καμία τριβή –ή αν πολύ λίγοι άνθρωποι τις παράγουν– οι «κοινωνικοί αλγόριθμοι» θα διοχετεύσουν τη δυσφορία σε αντιδραστικές αφηγήσεις.

Ένα άλλο πράγμα από το οποίο πρέπει να απαλλαγούμε είναι ο σνομπισμός, ο οποίος στην πραγματικότητα είναι πολιτική υποχονδρία, ο φόβος να λερώσουμε τα χέρια μας. Να αποτρέψουμε κάποιον από το να γίνει Τραμπιστής ή Οπαδός του Ράιχ, προσφέροντας σε αυτούς τους ανθρώπους μια καλύτερη εναλλακτική λύση. Μήπως όμως τέτοια πράγματα μας αηδιάζουν τόσο πολύ που προτιμάμε να τα αποκλείσουμε από το πρόγραμμά μας; Κι όμως, θα έπρεπε να αποτελούν μέρος της αλφαβήτας του αντικαπιταλισμού.

Υπάρχουν φάσεις κατά τις οποίες η λογική του συστήματος έρχεται αντιμέτωπη με ασυμβατότητες, αντι-λογικές και αντιπροτάσεις. Στιγμές στις οποίες γεννιούνται και δυναμώνουν τα αντισυστημικά κινήματα. Όταν υπάρχουν, η αντιδραστική «αιχμαλωσία» της δυσαρέσκειας δεν είναι πλέον κάτι το αναπόφευκτο. Εν μέσω αντιφάσεων μπορούμε να αναλάβουμε την πρόκληση. Αυτό συμβαίνει με τις διαδηλώσεις ενάντια στην πολιτική διαχείριση της πανδημίας σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες.

Μόνο τα μαζικά κινήματα μπορούν να αναλάβουν την αντι-συνωμοσιολογία με αποτελεσματικούς τρόπους. Καμιά ομάδα κρούσης, καμιά εξειδικευμένη μονάδα, καμιά ομάδα πειραματιστών δεν μπορεί να αντικαταστήσει ένα μαζικό κίνημα. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να ρίξουμε μια ματιά στην εργαλειοθήκη και να κάνουμε καταγραφή των εργαλείων που θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν τα μελλοντικά κινήματα. Κάποια από αυτά βρίσκονται ακριβώς δίπλα μας.

---

[1] «Εδώ και αρκετά χρόνια εξερευνούμε τα εδάφη των υβριδικών αφηγήσεων· της μη μυθοπλασίας που γράφεται με λογοτεχνικές τεχνικές, συμπεριλαμβανομένης της έρευνας, της ταξιδιωτικής λογοτεχνίας, της ιστορίας, της κριτικής παρέμβασης για το περιβάλλον και το τοπίο, καθώς και της διερεύνησης αυτών που δεν ειπώθηκαν στη μετα-αποικιακή Ιταλία» (από τον ορισμό που δίνουν οι ίδιοι οι Wu Ming στην αυτοπαρουσίαση του Wu Ming Foundation – κείμενο που σύντομα θα μεταφραστεί και θα ανέβει στο διαδίκτυο από τις Εκδόσεις των Συναδέλφων).

[2] Ονομασία των οπαδών του λεγόμενου Κινήματος Αλήθειας της 11ης Σεπτεμβρίου. Το «κίνημα» αυτό διέδιδε πως οι δίδυμοι πύργοι έπεσαν από ελεγχόμενη έκρηξη και όχι από πρόσκρουση αεροσκάφους. Σκοπός της υποτιθέμενης συνωμοσίας ήταν η «εξάπλωση της αμερικανικής αυτοκρατορίας στον πλανήτη» και οι Truthers ενέπλεκαν σε αυτή τους Μπους, Τσένεϊ και Ράμσφελντ αλλά και τη Μοσάντ – εξού και η κάποια απήχησή τους ανάμεσα στους οπαδούς του κινήματος της αντιπαγκοσμιοποίησης.

[3] Διαψευστές – Debunkers: Οι άνθρωποι ή οι οργανώσεις που προσπαθούν να αποκαλύψουν ψευδείς ειδήσεις ή να καταρρίψουν Φαντασιώσεις Συνωμοσίας. Όταν η διάψευση είναι επίμονη, αρνητική, περίπλοκη ή το μήνυμά της απειλητικό, τότε μπορεί να έχει τα αντίθετα αποτελέσματα: να παγιώσει τις Φαντασιώσεις Συνωμοσίας στις πεποιθήσεις των οπαδών τους.

[4] Ασυμβολία ή ασημία: Ψυχοπαθολογική διαταραχή που επιφέρει βλάβη και αδυναμία κατανόησης της συμβολικής λειτουργίας στα λεκτικά σύμβολα, στα σύμβολα των χειρονομιών αλλά και στα σύμβολα δράσης.

Ρε μπαγάσα, περνάς καλά εκεί μέσα: Ένας χρόνος χωρίς τον Περικλή

Οι θρήσκοι άνθρωποι χωρίζονται σε δύο κατηγορίες. Η μία πιστεύει ότι πεθαίνοντας πηγαίνουμε κάπου αλλού, ανάλογα με τη ζωή που έχουμε κάνει. Οι καλοί στον παράδεισο, οι αμαρτωλοί στην κόλαση. Η δεύτερη κατηγορία μπορεί να μην πιστεύει στη μετά θάνατον ζωή, πιστεύει όμως σε κάποιου είδους επίγειο παράδεισο, που άλλοτε τον ονομάζει σοσιαλισμό, άλλοτε κομμουνισμό, άλλοτε αναρχία.

Εσύ πάλευες όλη τη ζωή σου μόνο ενάντια στην κόλαση που έβλεπες καθημερινά γύρω σου: Στα πρόσωπα των τσακισμένων ανθρώπων που αγωνιούν για το μεροκάματο, σε αυτούς που στα μισά του μήνα διαπιστώνουν ότι ο μισθός τελείωσε. Στα μάτια μιας γυναίκας χτυπημένης από τον «λεβέντη» και σ᾽ αυτά ενός παιδιού που πεινάει. Στη βάρκα με τους μετανάστες που θαλασσοδέρνεται στο Αιγαίο Γενάρη μήνα. Στα νέα παιδιά χωρίς μέλλον. Στα δέντρα που καίγονται ή κόβονται προς όφελος της «ανάπτυξης».

Εσύ ήξερες ότι παράδεισοι δεν υπάρχουν. Ούτε ουράνιοι ούτε επίγειοι. Πάλευες για να μπορούν όλοι οι άνθρωποι να έχουν τους μικρούς, καθημερινούς τους παραδείσους που κι εσύ γούσταρες: Ένα ποτήρι κρύο τσίπουρο σε μια σκιερή αυλή, ένα πιάτο φαΐ στο τραπέζι, μερικοί φίλοι που συζητούν καπνίζοντας, το υγρό φιλί κι η ζεστή αγκαλιά, μια βουτιά στη θάλασσα, μια βόλτα στη χειμωνιάτικη λιακάδα – πράγματα απλά. Για να μην υπάρχει κόλαση. Κι αυτός ακριβώς ήταν ο δικός σου παράδεισος: Ο αγώνας σου.

Γι’ αυτό λοιπόν δεν πήγες «εκεί πάνω», αλλά «εκεί μέσα». Στις καρδιές χιλιάδων ανθρώπων που συνεχίζουν τον αγώνα. Καρδιές μεγάλες, που πάντα έχουν χώρο για όσους τις κάνουν να σκιρτούν. Και είναι σίγουρο ότι περνάς καλά «εκεί μέσα».

Περικλή, μας λείπει η παρουσία σου, αλλά είσαι πάντα κοντά μας.

Νέα έκδοση: «Το αποδέλοιπο Κολοκοτρωνέικο»

Νίκος Δ. Πλατής

το αποδέλοιπο Κολοκοτρωνέικο

Ιστορία/Δοκίμιο

Σχήμα: 17Χ24 • Σελίδες: 288 • Τιμή: 20 ευρώ • ISBN 978-960-9797-96-2

Μόλις κυκλοφόρησε το δεύτερο μέρος από το ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΕΪΚΟ, κοινώς καλούμενο το αποδέλοιπο Κολοκοτρωνέικο.

Με συνολικά 288 σελίδες και 2 τετράχρωμα δεκαεξασέλιδα,  με εκατοντάδες σπάνιες εικόνες εποχής και πάμπολλες (και σπαρταριστές) μικροϊστορίες από το 1821, αναδεικνύει την αθέατη πλευρά του 1821.

Διαβάζοντας το αποδέλοιπο Κολοκοτρωνέικο, πέραν των αμιγώς επαναστατικών «ρεπορτάζ», ο αναγνώστης έχει πρόσβαση και σε πλήθος «λεπτομερειών» που η επίσημη ιστορία αποσιωπά εκ συστήματος,  όπως λόγου χάρη:

• Ότι στα Απομνημονεύματά του ο ίδιος ο Παλαιών Πατρών Γερμανός δεν αναφέρει πουθενά πως αυτός κήρυξε την Επανάσταση: «Η κοινή λογική λέει πως αν είχε κηρύξει μια Επανάσταση… θα το θυμόταν». Σωστά;

• Ότι το μένος των επαναστατών δεν μετριαζόταν στα γυναικόπαιδα του εχθρού, δεν υπήρχε έλεος για κανέναν τους. Άκρως συγκλονιστική γι’ αυτές τις φρικτές μέρες της εκδίκησης η μαρτυρία του νεαρού αξιωματικού Brengeri, ο οποίος έζησε τις ωμότητες και τη σφαγή των αιχμαλώτων Κορινθίων Τούρκων και τις ιστορεί: «Μια μέρα, περνώντας από την αγορά, είδα πλήθος συγκεντρωμένο. Ζύγωσα και είδα μια νεαρή Τουρκάλα που οι Έλληνες στρατιώτες, ύστερα από κάθε λογής προσβολές και ταπεινώσεις, την είχαν μαχαιρώσει πολλές φορές στο πρόσωπο και στα χέρια. Το θύμα σύρθηκε όλη τη νύχτα με τα γόνατα και έφθασε στην πλατεία για να ζητήσει βοήθεια. Οι Έλληνες που την τριγύριζαν, την έφτυναν, ξέσχιζαν τα ρούχα της και την έβριζαν πουτάνα Τουρκάλα. Τα ανοιχτά τραύματά της που αιμορραγούσαν θα μπορούσαν να συγκινήσουν και πέτρινη καρδιά. Έτρεξα στο σπίτι του Κωλέττη, μινίστρου του πολέμου, και τον παρακάλεσα να στείλει δύο στρατιώτες για να απομακρύνουν αυτό το δύστυχο πλάσμα και να δώσουν ένα τέλος στο μαρτύριό του. Ο Κωλέττης έδωσε αμέσως εντολή. Σε λίγο ήρθαν στην Αγορά δύο άνδρες, άρπαξαν την Τουρκάλα με βάρβαρο τρόπο, την πήραν παράμερα, τη σκότωσαν με τρεις σπαθιές και την παράτησαν στα σκυλιά. Ήταν μια από τις φρικαλέες σκηνές που αντίκρυζα καθημερινά». (Σιμόπ., τ. 2, σ. 33)

• Ότι ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, παρά τη φήμη του μέσα και έξω από τη Μάνη, στρατιωτικά ήταν μηδαμινός και ουδέποτε έπραξε κάτι αξιομνημόνευτο.

---

Νίκος Δ. Πλατής:

Είναι ο συγγραφέας του «περίφημου Black out / Μαύρου λεξικού, του Μπαχαρικού λεξικού, του Αθωνικού λεξικού και άλλων είκοσι περίπου βιβλίων, που ως κοινό τους γνώρισμα έχουν «την απρόβλεπτη θεματογραφία και το χιούμορ» (Biblionet).

Το αποδέλοιπο Κολοκοτρωνέικο ο Νίκος Πλατής άρχισε να το γράφει και να το εικονογραφεί το καλοκαίρι του 2011, ολοκλήρωσε δε τη σύνθεση και τη συγγραφή του μόλις τον Νοέμβριο του 2020.

Καραντίνα σημαίνει διάβασμα!

https://syneditions.wixsite.com/e-shop

Και παραγγείλτε τα βιβλία σας με ένα κλικ.

Ένας Περικλής από τα παλιά

Βρήκαμε και επαναδημοσιεύουμε (ως ελάχιστο φόρο τιμής στη μνήμη του) μία συνέντευξη του Περικλή Κοροβέση, από τον μακρινό Ιούλιο του 1990, που δημοσιεύτηκε στο τεύχος 111 του περιοδικού Βαβέλ.

Μπορείτε να κατεβάσετε το αρχείο pdf με ένα κλικ εδώ.

4 Μαΐου επαναλειτουργούμε

Επειδή επικίνδυνος δεν είναι μόνο ο κορονοιός…

…οι Εκδόσεις των Συναδέλφων, σε συνεργασία την

Bibliotheque

du

Temps

Perdu

δίνουν σε pdf το κείμενο του

Gianfranco Sanguinetti «Ο Δυτικός δεσποτισμός».

Κατεβάστε το κείμενο με ένα κλικ εδώ.

Οι Εκδόσεις των Συναδέλφων θρηνούν για τον θάνατο του Περικλή Κοροβέση

Καλό σου ταξίδι, Περικλή. Θα είσαι για πάντα στη μνήμη και στην καρδιά μας. Το ίχνος σου θα μείνει ανεξίτηλο. Θα είσαι πάντα στο πλάι μας στους δρόμους του αγώνα.

Κλείσιμο του βιβλιοπωλείου μας λόγω κορονοϊού

Το βιβλιοπωλείο μας, όπως και όλα τα καταστήματα λιανικού εμπορίου, θα παραμείνει κλειστό από τις 18 Μαρτίου και μέχρι νεοτέρας, λόγω των μέτρων κατά της επιδημίας του κορονοϊού.

Αναβολή της διακλαδικής, οργανωμένης από τα κάτω απεργίας της 19ης Μαρτίου

https://apergia19martiou.wordpress.com/2020/03/17/anakoinwsi-anavoli-apergias/

Σχετικά με την έκδοση των Πρακτικών του Συνεδρίου για τη Ρωσική Επανάσταση

ΠΡΟΑΓΟΡΑ ΑΝΤΙΤΥΠΩΝ

ΤΩΝ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΡΩΣΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

(12-14 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2019)

Το συνέδριο για τη Ρωσική Επανάσταση που διοργανώθηκε το τριήμερο 12-14 Απριλίου 2019 ήταν, κατά γενική ομολογία, ένα εξαιρετικά σημαντικό γεγονός.

Σε αυτό συμμετείχαν κορυφαίοι Έλληνες και ξένοι ιστορικοί, πανεπιστημιακοί και διανοούμενοι.

Αναδείχτηκαν σημαντικές και άγνωστες πλευρές της Ρωσικής Επανάστασης και τις εργασίες του παρακολούθησε πλήθος κόσμου.

Η έκδοση των πρακτικών αυτού του συνεδρίου θα αποτελέσει ένα σταθμό και μία παρακαταθήκη για όσες και όσους ερευνούν, μελετούν και μετουσιώνουν σε πράξη τα πολύτιμα ιστορικά συμπεράσματα.

Η έκδοση ενός τέτοιου ογκώδους τόμου έχει αυξημένες οικονομικές απαιτήσεις, οι οποίες ξεπερνούν τις οικονομικές δυνατότητες των Εκδόσεων των Συναδέλφων.

Για τον λόγο αυτό εκδίδουμε κουπόνι προαγοράς με σκοπό να συγκεντρωθεί το ποσό των 3.000 ευρώ. Τα προνόμια που απορρέουν με την αγορά του κουπονιού είναι μία έκπτωση της τάξης του 20% επί της υπολογιζόμενης τελικής ονομαστικής του αξίας [25 ευρώ κατ’ εκτίμηση]. Έτσι, το κάθε αντίτυπο που προαγοράζεται θα κοστίζει 20 ευρώ.

Η προαγορά γίνεται με δύο τρόπους:

1. Με την προμήθεια ειδικού σφραγισμένου κουπονιού από το βιβλιοπωλείο των Εκδόσεων των Συναδέλφων.

2. Με κατάθεση στον τραπεζικό λογαριασμό των Εκδόσεων των Συναδέλφων (Τράπεζα Πειραιώς ΙΒΑΝ GR93 0172 0800 0050 8006 5297 711, δικαιούχος Αυτοδιαχειριζόμενη Κοινότητα του Βιβλίου), γράφοντας το ονοματεπώνυμό σας και τον αριθμό των αντιτύπων που προαγοράζετε.

Με την κυκλοφορία του τόμου ανταλλάσσετε τα κουπόνια σας με βιβλία ή, εάν έχετε κάνει τραπεζική κατάθεση, παραλαμβάνετε τα βιβλία σας με το ονοματεπώνυμό σας.

Σε περίπτωση που το ποσό δεν συγκεντρωθεί τα χρήματα επιστρέφονται στους κατόχους του κουπονιού με εξαργύρωση στο βιβλιοπωλείο μας ή από το άτομο που σας το προμήθευσε και στους καταθέτες με κατάθεση επιστροφής.

Χρονική διάρκεια διάθεσης του κουπονιού από 12 Μαρτίου μέχρι 18 Απριλίου 2020.